Over vrouwe Courtmans

Artikelnummer 10174854

In deze lezing beschrijft Stijn Streuvels het leven en werk van Johanna Courtmans‑Berchmans, beter bekend als “Vrouwe Courtmans”. Hij belicht hoe zij in haar dorp haar pen gebruikte als schild tegen kleine dorpsnijd, huichelachtigheid en sociale bekrompenheid; hoe haar schrijven voortkwam uit haar positie als onderwijzeres en schrijfster in een afgelegen gemeenschap, en hoe haar oeuvre verweven is met haar inzet voor onderwijzing, maatschappelijke betrokkenheid en letterkundige arbeid in een tijd van bekrompenheid. Streuvels erkent dat haar literair werk beperkte horizon heeft (“de dorpsgebeurtenissen krijgen … een te groote verhouding; de kleine kring harer onmiddellijke omgeving houdt ’t overige voor haar gesloten”). Tegelijk plaatst hij haar in de Vlaamse literatuur- en cultuurgeschiedenis: als een vrouw die haar maatschappelijke positie omzette in schrijven en zich aldus een stem verwierf — niet alleen als auteur, maar ook als voorbeeld van standvastigheid in een tijd van sociale ontbering.

Verkleuring. Eigendomsmerk.