Een koel hoofd en een warm hart - Nationalisme, Javanisme en Jeugdbeweging in Nederlands-Indië, 1918-1930

Artikelnummer 10124095

In deze uitgave wordt het gematigd nationalisme in Nederlands-Indië besproken. Sprekend over de nationalistische beweging in Nederlands-Indië is het niet eenvoudig een duidelijk scheidslijn te trekken tussen ‘gematigd’ en ‘radicaal’. ‘Gematigd’ wordt hier gebruikt voor groeperingen die overtuigd tegenstander van het gebruik van geweld en het ontregelen van de openbare orde waren; die geleidelijk, en liefst in samenwerking met het gouvernement, het doel van zelfstandigheid of onafhankelijkheid wilden bereiken en dus zitting namen in vertegenwoordigende raden als de Volksraad; en die geen massale demonstraties of stakingen organiseerden en slechts bij wijze van uitzondering deelnamen aan dergelijke acties. Centraal staat de ontwikkeling van drie Javaanse organisaties en een Sumatraanse vereniging, die allen in de roerige jaren twintig een warm hart voor de nationalistische zaak koesterden en daarbij probeerden het hoofd toch koel te houden: de studentenverenigingen Jong Java en de Jong Sumatranen Bond, het cultureel georiënteerde Comité voor het Javaans Nationalisme en Boedi Oetomo, de bekende Javaanse nationalistische partij. De activiteiten van deze organisaties vonden hoofdzakelijk op Java plaats. Uitgebreid wordt de ontwikkeling van deze vier organisaties in de jaren twintig beschreven. Onderzocht wordt het gedachtegoed van de leden en hun onderlinge verhoudingen; hun stellingname in belangrijke politieke, sociale en culturele kwesties en hun relatie tot het gouvernement en de meer radicale nationalisten. Interessant is hierbij de vraag in hoeverre de regering en de radicalen probeerden om de inheemse politieke middengroepen te beïnvloeden. De Bataafsche Leeuw Voorwoord 7 INLEIDING 9 1. PRIYAYI EN NATIONALISME 19 2. PETRUK MET SPORTMUTS 40 3. ‘FIRDAUS MELAYOE’ – HET MALEISE PARADIJS 65 4. DE HERRIJZENIS VAN MAJAPAHIT 92 5. EEN ONEVENWICHTIG DEBUUT 129 6. WEIFELENDE SAMENWERKING 154 7. VOGELS VAN DIVERSE PLUIMAGE 178 8. DE TIJGER EN HAAR WELPEN 197 9. DE TIJVEN VAN ACHILLES 220 10. ‘GELOMBANG DJAMAN’ – DE TIJDSTROOM 246 11. ‘WANG POENJA KOEWASA’ – GELD IS MACHT 277 12. DE RONDGANG DER PLANETEN 304 CONCLUSIE 341 SUMMARY 350 Noten 357 Lijst van afkortingen 402 Glossarium 405 Bronnen en literatuur 408 Verantwoording van de illustraties 415 Personenregister 416 Plaatsnamenregister 419 Zakenregister 421 Curriculum vitae 424

pp. 424 / Geïllustreerd / Illustrated / Illustré / Illustriert