Het minste kwaad

Article number 10216439

In Het minste kwaad van E. Verhoeyen e.a. wordt de controversiële strategie belicht die veel Belgische bestuurders, magistraten, vakbonden, werkgevers en administraties volgden tijdens de Duitse bezetting van België in de Tweede Wereldoorlog: de zogenoemde “politiek van het minste kwaad”. Toen België in 1940 werd bezet, vreesden velen honger, massale deportaties van arbeiders en vernietiging van de industrie, historische trauma’s uit WO I die opnieuw leken op te duiken. Om erger te vermijden probeerden de Belgische elite en instellingen de eigen soevereiniteit en maatschappelijke orde zoveel mogelijk te behouden. Dat leidde tot pragmatische beslissingen: de industrie werd heropgestart met leveringen aan Duitsland in de hoop op voedsel en bescherming tegen deportaties, vakbonden werden gedeeltelijk hervat om een Duitse monopolie te voorkomen, en administraties en magistratuur hielden vast aan hun autonomie hoewel dat soms betekende dat ze medemachten moesten aanvaarden. Deze samenwerking was omstreden — achteraf bleken veel van die beslissingen onnodig of moreel problematisch — maar op dat moment werd ze gerechtvaardigd als het behoud van wat nog mogelijk was. Uiteindelijk biedt het boek een genuanceerd beeld van overleven, morele ambivalentie en de moeilijke keuzes die Belgische leiders en instellingen maakten onder bezetting, met het oog op wat zij zagen als “het minste kwaad” in uitzonderlijke omstandigheden.