Grote, beroemde musea zijn in al hun schittering dikwijls te veel een verplicht onderdeel van cultuurreisjes en schoolbezoeken: je kunt ze alleen maar met volmaakte eerbied betreden, er wordt in het slechtste geval niets anders van je verwacht dan dat je met opengevallen mond van meesterwerk naar meesterwerk pelgrimeert. Je zuigt er cultuur op alsof je een badkamerspons bent in een oceaan. Dat ligt anders in minder massaal bestormde musea. Achter hun deuren heersen luxe, calme, et volupté onverminderd; men is er meestal de enige bezoeker, er zijn dingen en kunstenaars te ontdekken, er zijn kamers vol met onverwachte aanwezigheden (die de verwachte aanwezigheden uit de beroemde musea vaak in een ander licht plaatsen) en er is exquise voedsel voor de gedachte. Het onbekende museum is zoiets als een wonderlijke zolder, tot de pannen gevuld met betoverend oud speelgoed en vreemde souvenirs. Er heerst stilte, er hangt een avontuurlijke sfeer. Het idee voor dit boek is ontstaan tijdens een broeierige zomer, toen de auteurs voor de krant De Morgen verschillende kleinere of minder bekende Belgische musea bezochten. Gaandeweg ontwikkelden ze een ander beeld van het land; de collecties illustreerden stuk voor stuk andere tijden, stijlen en zeden op het grondgebied. Overal waar ze kwamen, werden ze verrast: door een Bruegel, door een verrukkelijke achttiende-eeuwse meester van wie ze nog nooit gehoord hadden, door de ketenen waaruit een filantroop de krankzinnigen van zijn stad bevrijd had. Lering en vermaak zover het oog reikte. Voor Het Belgisch Musemboek zijn die losse museumbezoeken wat systematischer aangepakt, met als resultaat deze inspirerende gids.

Leen Huet Jan Grieten

Belgisch museumboek: reis langs 21 musea